Riječ direktora

U formiranju školskog etosa i pozitivne atmosfere koja se ogleda ne samo u realizaciji vaspitno-obrazovnog procesa već i u svim drugim aktivnostima koje Gimnaziju čine jedinstvenom obrazovnom ustanovom, najznačajnije mjesto pripada direktoru škole.

Pored rukovođenja školom, organizacije rada i pedagoško-instruktivnog uvida u rad nastavnika, on je i kreator cjelokupnog života škole i načina na koji se ona predstavlja u javnosti.Tu značajnu funkciju od 16.10.2006. godine u Gimnaziji uspješno i prepoznatljivo obavlja mr Sreten Lutovac, psiholog.

Mr Sreten Lutovac je rođen 18.05.1971. godine u Beranama. Završio je studije psihologije na Filozofskom fakultetu u Skoplju, na kojem je 2011. godine odbranio magistarsku tezu. Od 1994. godine je u radnom odnosu u Gimnaziji “Panto Mališić” kao profesor psihologije. U novembru 2000. godine je imenovan za pomoćnika direktora škole. Tu funkciju je obavljao do izbora za direktora Beranske gimnazije u oktobru 2006. godine.

__________________________

GOVOR DIREKTORA NA SVEČANOJ AKADEMIJI ODRŽANOJ POVODOM PROSLAVE 100 GODINA POSTOJANJA I RADA BERANSKE GIMNAZIJE

Uvaženi gosti, cijenjene kolege, dragi učenici

2013. godina za Gimnaziju u Beranama predstavlja godinu velikog jubileja, jer njeno ime i njena obrazovna misija obilježavaju vijek trajanja. Svi ljudi koji su na bilo koji način bili i jesu vezani za Gimnaziju znaju šta za beranski kraj i čitavo Gornje Polimlje predstavlja 100 godina postojanja ove obrazovne ustanove. Ona je tokom čitavog „svog vijeka“ bila svjetlost koja je obasjavala one koji su bili uvjereni u to da je obrazovanje njihov najbolji izbor, njihova jedina i prava prilika koja im može pomoći da se otrgnu iz tame neznanja i da time sigurno doprinesu svom razvoju i boljem životu u svojoj sredini.          

Osnivanje Gimnazije u Beranama, taj važan istorijski trenutak, odigrao se krajem avgusta 1913. godine, a ukaz o tome potpisao je kralj Nikola. Uslovi u kojima je bilo predviđeno odvijanje nastave bili su veoma loši. Radilo se o dvije stare turske barake koje su se nalazile u neposrednoj blizini današnje školske zgrade. Ali to nije spriječilo oko 200 mladića i djevojaka iz beranskog i andrijevičkog kraja, kao i iz drugih krajeva Crne Gore, da pristupe prijemnom ispitu i upisom u Gimnaziju zadovolje svoju želju za znanjem koja je bila, slobodno mogu reći, jedna od najjačih potreba ovdašnjeg stanovništva. Jer, oni su znali da moraju slijediti Njegoševu ideju vezanu za otvaranje novih škola, putem kojih je želio da širi obrazovanje i pismenost svog naroda. Svako je bio svjestan činjenice koliku vrijednost ima školovanje kojim sebi i svojoj porodici može obezbijediti dostojno mjesto u budućnosti.

 Prijemni ispit položilo je njih 138 čija su imena ostala zabilježena u arhivskoj građi iz vremena osnivanja Gimnazije u Beranama. Samo četiri nastavnika su započela školsku 1913/14. godinu – direktor Kosta Kostić, Ivo Ipšić, Miho Domančić i Prokopije Veković, prvi nastavnik iz beranskog kraja. Svi oni koji shvataju značaj osnivanja i opstajanja Beranske gimnazije kroz decenije veoma teških vremena, posebnu zahvalnost moraju iskazati ovim ljudima, entuzijastima, koji su uspjeli da u veoma skromnim uslovima postave čvrste temelje škole  koje su kasnije nadograđivale generacije njenih uspješnih učenika.

Problemi sa kojima se Gimnazija susretala tokom prve decenije svoga postojanja odnosili su se na loše materijalne uslove i nedostatak nastavnog kadra, ali je sve postojeće probleme nadjačavala želja da škola opstane. Često su  u nastavi bili angažovani učitelji i studenti koji su se trudili da nesebičnim zalaganjem prevaziđu sve prepreke vremena u kojem su živjeli i da posljedice koje su ostavljali ratovi i nemaština ne budu kočnica obrazovanju u Gornjem Polimlju.

Iako je poslije Prvog svjetskog rata, uz dvije postojeće turske zgrade, za školu sagrađena još jedna baraka, svi napori tadašnjih školskih vlasti bili su usmjereni ka izgradnji novog školskog objekta. Zato su 1933. i 1934. godina svakako najznačajnije u radu Beranske gimnazije u prvoj polovini 20. vijeka. 1933. godine Gimnazija je postala državna škola, a nova školska zgrada useljena godinu dana kasnije, evo i večeras, poslije 80 godina, plijeni svojom ljepotom i posebnošću. Neuporedivo bolji materijalni uslovi koji su nastali izgradnjom nove zgrade podstakli su mlade gimnazijalce na još odgovorniji rad i stvaralaštvo. Oni su bili ponos svoga kraja i ujedno glavni nosioci kulturne misli.

Na žalost, onda kada se učinilo da je ideja prosvjetiteljstva i duh obrazovanja postao dominantan na ovim prostorima, desio se još jedan rat čije su žrtve bile velike, posljedice katastrofalne, pa je sve to doprinijelo da škola nekoliko godina prestane sa radom. Ali, u narodu ovoga kraja uvijek se iznova rađala težnja ka novom duhu vremena i civilizacije, ka novim formama prosvijećenosti i kulture. A u toj priči, najznačajniju ulogu odigrala je Beranska gimnazija. Ona je svojom blistavom obrazovnom misijom bila zaštitnica znanja koje nas uvijek vraća na prave i svijetle puteve čovječanstva.

Sredinom 20. vijeka, kada je došlo do promjene ukupnih društvenih prilika i kada su uslovi života  na ovom području bili značajno poboljšani, stvorene su mogućnosti za kvalitetnije organizovanje nastavnog procesa. Gimnazija je bila stimulativna sredina za mlade gimnazijalce, ali i ne samo za njih, već i za njihove profesore, od kojih je značajan broj u tom vremenu stekao visoke naučne titule.

Međutim, krajem 70-tih godina prošlog vijeka desila se reforma školstva koja je za jedan duži period izbrisala koncepciju gimnazijskog obrazovanja i dovela do produkcije brojnih zanimanja čije su nazive teško uspijevali i da upamte  njihovi „vlasnici“, a ne da ih i potpuno razumiju. Na opšte zadovoljstvo, poslije pauze od deceniju i po, ponovo je vraćen koncept gimnazijskog obrazovanja koji je kod profesora, učenika i roditelja vratio povjerenje u obrazovni sistem – u sistem koji pruža mogućnost sveobuhvatnog opšteg obrazovanja koje je preduslov daljeg uspješnog školovanja.

Tokom vijeka postojanja Gimnazije u Beranama, najveći broj učenika je na najodgovorniji način prihvatao školske obaveze i svojim vrhunskim rezultatima tokom gimnazijskog školovanja zavrijedio da im imena budu najsvjetlijim slovima upisana u spise i dokumente koji ostaju  trajni svjedoci jednog vremena. I svi oni koji su u Beranskoj gimnaziji stekli sveobuhvatna i kvalitetna znanja, pronijeli su njenu slavu, slobodno mogu reći, širom svijeta. Jer slava i značaj ove škole nijesu izgovorene riječi hvale i godine njenog postojanja već generacije intelekutalaca koji su u skoro svim djelovima zemaljske kugle našli svoju životnu oazu i pokazali šta znaju i mogu. Sigurno bi moj večerašnji osvrt na vjekovnu misiju Beranske gimnazije bio bogatiji kada bih naveo imena svih njenih učenika koji su, baveći se svojom profesijom, ostavili dubok trag i postali poznati književnici, kulturni poslenici i naučni radnici. O jednom dijelu njih u prilici smo da saznamo kroz knjige „Beranska gimnazija, 1913-1943“, i „Beranska gimnazija, 1945-2013“, koja će biti štampana u ovoj godini jubileja. Zato ću samo, u ovom obraćanju večeras, reći da ova Gimnazija mora biti ponosna na na sva ona imena svojih učenika koja su postala obilježje prestižnih evropskih i svjetskih univerziteta, na ona imena čija su dostignuća u oblasti medicinskih nauka u samom svjetskom vrhu, na ona imena uz čije književne opuse su odrastale i danas sazrijevaju mlade generacije, na ona imena svojih učenika koji su ostvarili vrhunske rezultate na polju sporta, i na ono ime koje je bilo na spisku kandidata za dodjelu Nobelove nagrade. Ali, ova Gimnazija mora biti ponosna i na sva ona imena svojih učenika koji su svojim društveno odgovornim odnosom, bez nekih velikih dostignuća, nastojali da na neki svoj način doprinesu razvoju svoje sredine i svoje zemlje. Svi oni su dio jednovjekovnog trajanja ove ustanove.

Dva najveća priznanja koja su Gimnaziji “Panto Mališić“ u Beranama dodijeljena jesu Državna nagrada „OKTOIH“ – 1981. godine i Opštinska nagrada „21. JUL“ – 1978. godine.

Gimnazijsko obrazovanje je poslednjih godina doživjelo još jednu reformu. Učenici se više ne usmjeravaju ka prirodnim i društvenim naukama već je program opšte gimnazije koncipiran tako da u potpunosti bude usmjeren na učenike, da im kroz mogućnost izbora određenog broja predmeta koje žele da izučavaju u jednoj školskoj godini, pruži priliku da na najbolji način iskažu svoju kreativnost i stvaralački duh. Danas su gimnazijske klupe otvorene za najbolje osnovce, za one koji žele da opštim srednjim obrazovanjem stvore kvalitetne osnove za dalju nadgradnju na fakultetima u zemlji i okruženju. Ali, i danas su u gimnazijskim učionicama, kao i tokom cijelog vijeka njenog postojanja, odgovorni, društveno angažovani mladi ljudi, oni kojima je lični razvoj prioritet i koji se odlazeći iz naše „Beranske sorbone“ uvijek rado vraćaju ustanovi koja zauzima značajno mjesto u njihovim životima.

Na kraju, kada se osvrnemo na trajanje Beranske gimnazije, možemo da vidimo da je, kako 1913. godine, tako i danas, poslije jednog vijeka, njena misija ista. Obrazovanje je i dalje ideja koja vodi, a želju za sticanjem znanja svaka generacija zadovoljava u skladu sa  vremenom i mogućnostima koje su joj pružene. I svi smo mi dio nje – u „njenom“ vijeku svakom od nas, koji smo na bilo koji način vezani za ovu ustanovu, pripada nekoliko trenutaka. Uvjeren sam da će još mnoge generacije „svojim trenucima“ doprinijeti njenom dugom trajanju.

Hvala vam što prisustvujete ovoj svečanoj akademiji.